Cách Đo Độ Dẫn Điện Trong Nước Giếng, Nước Sinh Hoạt Tại Nhà

Khi khoan giếng hay sử dụng nước sinh hoạt, dùng máy đo độ dẫn điện (EC) là bước quan trọng để đánh giá lượng ion và khoáng hoà tan mà mắt thường không nhìn thấy. Chỉ số EC càng cao, nước càng ảnh hưởng đến thiết bị và sức khỏe. Bài viết hướng dẫn cách đo, đọc kết quả và xử lý nước.

1. Vì sao EC quan trọng với nước giếng và nước sinh hoạt?

Nước giếng khoan thường chứa lượng khoáng chất và ion hòa tan đáng kể do tiếp xúc lâu với các lớp địa chất dưới lòng đất. Dùngmáy đo độ dẫn (EC), bạn sẽ nhanh chóng biết được mức độ khoáng hóa và nồng độ ion trong nước. 

Đối với nước sinh hoạt tại nhà, chỉ số EC cao thường đồng nghĩa với nguy cơ đóng cặn trong ống dẫn, ăn mòn các thiết bị như máy bơm, máy lọc hay bình chứa.

EC là chỉ số nhanh ban đầu giúp đánh giá chất lượng nước và quyết định có cần phân tích sâu hơn hay xử lý nước hay không.

2. Chuẩn bị máy đo độ dẫn trước khi đi 

Chuẩn bị máy đo 

• Máy đo EC/TDS cầm tay hoặc bút đo EC với probe (đầu dò) chuyên dụng.
• Dung dịch chuẩn hiệu chuẩn có giá trị EC xác định sẵn.
• Bình mẫu sạch, ống mẫu, găng tay nếu cần.
• Nếu đo ngoài thực địa giếng khoan: cần thiết bị bảo hộ đơn giản, giữ mẫu tránh nhiễm bẩn.

Chọn vị trí và mẫu nước

Giếng khoan: trước tiên cho bơm xả vài phút để loại bỏ nước đọng, cặn hoặc nước tầng trên; lấy mẫu ở vị trí ổn định, không gần thành giếng hoặc bơm vừa bật.
Nước sinh hoạt: lấy mẫu từ vòi đã bật cho ra ổn định, tránh lấy đầu vòi sát thành ống, tránh bọt khí, dòng chảy nhỏ.
Lưu ý: mẫu nước nên được lấy đúng vị trí, đúng thời điểm, đúng điều kiện để kết quả đo có ý nghĩa.

Cài đặt và hiệu chuẩn máy đo

• Trước khi đo, máy đo cần được hiệu chuẩn bằng dung dịch chuẩn. Nếu máy có chức năng bù nhiệt.
• Rửa đầu dò (probe) bằng nước khử ion hoặc nước cất, sau đó lau khô nhẹ nhàng để tránh ảnh hưởng từ mẫu trước.
• Đọc hướng dẫn máy đo chọn thang đo phù hợp (luôn chọn thang cao hơn nếu không chắc dải EC mẫu).

3. Quy trình 4 bước đo độ dẫn điện đúng chuẩn

Bước 1: Lấy mẫu nước

Lấy mẫu từ giếng khoan sau khi bật bơm vài phút để loại bỏ nước cũ, hoặc từ vòi nước sinh hoạt khi dòng chảy đã ổn định. Đổ mẫu vào bình sạch, tránh bọt khí và cặn lơ lửng. Nên lấy 2-3 mẫu để so sánh và kiểm tra tính nhất quán.

Bước 2: Hiệu chuẩn máy đo

Nhúng đầu dò (probe) vào dung dịch chuẩn, đọc giá trị và điều chỉnh nếu máy yêu cầu. Đảm bảo máy đã ổn định trước khi tiến hành đo mẫu thực.

Bước 3: Đo mẫu nước

Nhúng probe vào mẫu nước, đợi vài giây cho số hiển thị ổn định (thường 5-30 giây tùy loại máy). 

Nếu nhiệt độ mẫu khác môi trường nhiều, có thể chờ lâu hơn hoặc sử dụng chế độ bù nhiệt tự động (ATC).

Bước 4: Ghi kết quả và kiểm tra lại

Ghi lại ngày giờ, vị trí lấy mẫu và nhiệt độ nước nếu máy đo có hỗ trợ. Nên đo lặp lại 2-3 lần để đảm bảo kết quả chính xác. Nếu các lần đo chênh lệch lớn, kiểm tra lại probe, máy đo hoặc mẫu nước có cặn.

Lưu ý kỹ thuật

• Nước quá đục hoặc nhiều cặn nên lọc sơ hoặc để lắng trước khi đo để tránh ảnh hưởng probe.
• Nếu máy không có ATC, cần ghi lại nhiệt độ mẫu và điều chỉnh thủ công.
• Luôn rửa sạch probe sau mỗi lần đo để tránh nhiễm chéo giữa các mẫu

4. Cách đọc kết quả đo và đánh giá độ dẫn trong nước

Bảng chỉ số EC tham khảo:

Khi EC cao

• Nước chứa nhiều muối (NaCl) hoặc khoáng chất (Ca²⁺, Mg²⁺), dễ gây cặn bám trong đường ống và máy bơm.
• Nước có nguy cơ nhiễm mặn, đặc biệt ở giếng gần biển hoặc khu vực tầng mặn.
• Mặc dù EC không trực tiếp đo kim loại nặng, nhưng EC cao là tín hiệu nên kiểm tra thêm.

Trên đây là hướng dẫn chi tiết cách đo độ dẫn điện (EC) trong nước giếng và nước sinh hoạt. Việc theo dõi chỉ số EC giúp nhận biết nhanh khoáng chất, ion hòa tan, cảnh báo nước cứng hay nhiễm mặn, từ đó bảo vệ thiết bị và sức khỏe gia đình.